Χωριό που βρίσκεται δυτικά της Κορίνθου, στις βορειοανατολικές παρυφές του όρους Κυλλήνη (Ζήρια), σε υψόμετρο 860 μέτρων. Ανήκει στο Δήμο Ξυλοκάστρου. Έχει 700 περίπου κατοίκους οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.
Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Ζήρεια, σε υψόμετρο 850 μ. Την ονομασία πήρε το 1923 από μια πηγή που υδρευόταν το χωριό. Πριν ονομαζόταν Μάρκασι, τούρκικη λέξη που σημαίνει της Μαρίας το φρύδι. Πιθανότερο είναι να ονομάσθηκε έτσι από την κορυφογραμμή πάνω από το χωριό που μοιάζει με φρύδι.
Το χωριό δημιουργήθηκε μετά το 1800 από αποίκους που ήλθαν από την Μπαρμπίτσα και τα Λαγκάδια της Αρκαδίας. Μέλη της οικογένειας Βαρβιτσιώτη (Μπαρμπιτσιώτη) εγκαταστάθηκαν στο Μάρκασι γύρω στα 1820. Οπλαρχηγοί, άξιοι πατριώτες, έστησαν το μπαϊράκι τους στο νέο τόπο τους. Ο Βασίλης Βαρβιτσιώτης είχε παντρευθεί την κόρη του μεγάλου αρματωλού του Μοριά, Ζαχαριά, Μαρίτσα.
Το χωριό είχε ενεργό συμμετοχή στην Επανάσταση του 1821 κατά των Τούρκων. Υπό την ηγεσία του μπαρουτοκαπνισμένου Βασίλη Βαρβιτσιώτη, ταμπουρώθηκαν κάτω από το βράχο που είναι στην είσοδο του χωριού, εκεί που βρίσκεται σήμερα το δημοτικό σχολείο, έφτιαξαν πολεμίστρες, πολέμησαν και έδιωξαν τους Τούρκους πολλές φορές.
Την εποχή εκείνη η οικογένεια Βαρβιτσιώτη έχτισε τον ναό του αγίου Δημητρίου.
Το Μάρκασι, όπως και τ’ άλλα χωριά, υπόφεραν πολλά από τον εμφύλιο πόλεμο των Νοταραίων για τα εισοδήματα της επαρχίας. Στις ανακρίσεις (εξομολογήσεις) που έκανε η κυβέρνηση τον Αύγουστο του 1828 στο Κλημένι, το χωριό εκπροσωπήθηκε από τον παπά-Κωνσταντίνου και τον Γεώργιο Λαγογιάννη. Το κείμενο της "εξομολόγησις" είναι το παρακάτω:
Εξομολόγησις
Του Παπά Κωνσταντίνου,
Γεώργι Λαγογιάννη
Από το Μάρκασι
Ερ. Εις καμμίαν από τας επαρχιακάς συνελεύσεις ήτον κανένας από το χωριό σας;
Απ. Δεν είμεθα εις καμμίαν.
Ερ. Πως είναι υπογραμμένον το όνομα του Γιώργι Λαγογιάννη εις το οπού έγεινεν εις την Συνέλευσιν Αγίου Γεωργίου τα 1827 και εις το οπού έγεινεν πάλιν εις τον Άγιον Γεώργιον τα 1828;
Απ. Δεν ηξεύρομεν, εκείνοι οπού έκαναν την Συνέλευσιν εκείνοι ηξεύρουν, εκπροσκαλούσαν και ημείς δεν επήγαμεν και επληρώναμεν ποδοκόπια και ότι άλλα μας έρριχναν.
Ερ. Διατί δεν επηγαίνατε;
Απ. Διότι όσοι σαν και ημάς επήγαιναν εκεί ούτε ερωτώντο, ούτε ελογαριάζοντο μόνον ήκουαν τι είχαν να πληρώσουν.
Ερ. Πόσα επληρώσατε;
Απ. Τον Νοέμβριον μήνα 1826 επληρώσαμε 775 γρόσια εις τους στρατιώτας του Παναγιώτη Νοταρά οπού έστειλεν η Δημογεροντία, τον Ιανουάριον 1827 γρόσια 1375 με το ποδοκόπι εις τους στρατιώτας του Γεωργάκη Γιουρούκου οπού έστειλεν η Δημογεροντία. Τον Ιανουάριον 1827 1318 εις τον Γιάννη Βαρλασάν, και 480 επληρώσαμεν εις τους στρατιώτας του χωριού μας οπού εστείλαμε εις τα Σελά.
Εν Κλημέντη
24 Αυγούστου 1828.
Παππά Κωνσταντής,
Γεώργιος Λαγογιάννης.
Στα μετεπαναστατικά χρόνια το Μάρκασι ήταν ένα πλούσιο χωριό με ανεπτυγμένη κτηνοτροφία και σημαντική αγροτική παραγωγή.
Αρχές Σεπτεμβρίου το 1929 ιδρύεται ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος "Δύναμις". Το πρώτο Δ.Σ. του συλλόγου το αποτελούσαν οι: Γ. Μητρόπουλος, πρόεδρος - Αλεξ. Σουσούνης, αντιπρόεδρος - Χρ. Μπόμπολας, γραμματέας - Σ. Καράγιωργας, ταμίας - και Β. Μαζιώτης - Βλ. Νταλιάνης - Δημ. Πολυχρονόπουλος, μέλη.
Το 1930 ο Γεώργιος Στάϊκος, επιχειρηματίας, ο οποίος στην περιοχή του χωριού είχε δύο νεροτριβεία και δύο αλευρόμυλους, εγκαθιστά στο Μάρκασι σύγχρονο ελαιοτριβείο. Ο ίδιος επιχειρηματίας μελετά την εγκατάσταση στο χωριό μηχανής παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, τόσο για τις ανάγκες των εργοστασίων του, όσο και για το φωτισμό του χωριού.
Στις 9 Μαρτίου 1931, σε συνεδρίαση των μελών του τοπικού συλλόγου "Δύναμις", αποφασίστηκε η φορολόγηση της σταφίδας με 5 δρχ. το χιλιόγραμμο για μια πενταετία. Με τα έσοδα αυτά, καθώς και με την προσωπική εργασία των μελών του συλλόγου και του τοπικού συνεταιρισμού διαχείρισης στανοτύπων, πρόκειται να κατασκευαστούν στο χωριό γραφεία της κοινότητας και ένα μικρό καφενείο κοντά στον πλάτανο της εκκλησίας σε οικόπεδο που παραχώρησε για τον σκοπό αυτό η εκκλησία.
Στον πόλεμο του 1940-41 είναι το μοναδικό σχεδόν χωριό που δεν το έκαψαν οι Γερμανοί επειδή σε μια συμπλοκή που σκοτώθηκε ένας Γερμανός, μαζεύτηκαν όλες οι γυναίκες του χωριού και έκλαιγαν και μοιρολογούσαν τον Γερμανό στην Εκκλησία, δεν του πήραν τίποτα και τον στόλισαν όπως ακριβώς έκαναν με τους Έλληνες, γι’ αυτό ο Γερμανός Διοικητής συγκινημένος διέταξε να μην πειράξουν τίποτα και κανέναν στο χωριό.
Το χωριό έχει μια πανέμορφη Εκκλησία (την Μητρόπολη) των Αγίων Κων/νου και Ελένης που κτίστηκε το έτος 1880 από ειδικούς μαστόρους με πελεκητές πέτρες, που τις κουβαλούσαν όλοι οι κάτοικοι από το βουνό με τα μουλάρια τους.
Στους σεισμούς του 1921, κατρακύλησαν από το δάσος 2 τεράστιες πέτρες - η μεγαλύτερη ύψους 6 μέτρων και πλάτους 4 μέτρων - σταμάτησε σε όρθια θέση ακριβώς πάνω απ’ την Εκκλησία. Έχει επίσης πολλά Εξωκλήσια που γιορτάζονται μέχρι σήμερα από τους κατοίκους σε στυλ πανηγύρεων, διάσπαρτα στα δάση.
Έχει επίσης πολλά κτίσματα παλαιά, καλοδιατηρημένα (100 και πλέον ετών) που κατοικούνται ακόμα.
Επί προσθέτως διαθέτει ένα καταπληκτικό κτίριο (πέτρινο) που χρησιμοποιείται πρόσφατα από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό.
Είναι το μεγαλύτερο χωριό της ορεινής Κορινθίας, με 650 περίπου κατοίκους μόνιμους.
Το καλοκαίρι παρουσιάζει τουριστική κίνηση λόγω του ότι διαθέτει 3 νεροτριβές, με φυσική ροή, ένα κεφαλάρι από το οποίο υδρεύεται και αρδεύεται το χωριό, με παροχή 400 m3 ανά ώρα.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι παρουσιάζει μια παλίρροια όπου κατά τακτά χρονικά διαστήματα σταματά το μισό νερό και ξαφνικά επανέρχεται σε λίγες ώρες. Είναι φαινόμενο ανεξήγητο προς το παρόν, όπως έχουν αποφανθεί κάποιοι ειδικοί που το έχουν επισκεφθεί κατά το παρελθόν.
Κάποιοι κάτοικοι έχουν επιχειρήσει να μπουν μέσα στην σπηλιά από όπου βγαίνει το νερό, έχουν προχωρήσει περίπου 10 - 15 μέτρα και εκεί δημιουργείται μια λιμνούλα, επειδή το νερό πέφτει από ψηλά και δεν έχουν προχωρήσει άλλο.
Το Σχολείο είναι 2θέσιο με 37 παιδάκια και λειτουργεί και Νηπιαγωγείο με 12 παιδάκια. Ευρίσκεται στο άκρον του χωριού σε οικόπεδο 4 περίπου στρεμμάτων, είναι πέτρινη κατασκευή.
Οι δασικές εκτάσεις 50 - 60 περίπου χιλιάδες στρέμματα, είναι ιδιόκτητες από τους κατοίκους, αγορασμένες από τον Νοταρά και υπάρχουν βέβαια και τίτλοι ιδιοκτησίας.
Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι αγρότες.
Τα προϊόντα που παράγουν είναι:
Μήλα κατά κύριο λόγω (ετήσια παραγωγή 2.500 τόνους) Φημισμένα για την ποιότητά τους σ’ ολόκληρη την Ελλάδα.
Κορινθιακή Σταφίδα
Λάδι
Και λίγη Σουλτανίνα, αμπέλια και Βερίκοκα
Η αγροτική περιοχή είναι περίπου 4.000 στρέμματα τα οποία αρδεύονται με τεχνική βροχή.
Στην απογραφή του 1879 το χωριό είχε (609) κατοίκους. Το 1889 (700), το 1907 (908), το 1928 (1.024), το 1940 (1.249), το 1951 (977), το 1971 (765), το 1991 (670).
Ιερείς που λειτούργησαν στο χωριό ήταν οι: Ευθύμιος Παπαμιχαλόπουλος, Δημήτριος Μπόμπολας, Βλάσιος Κέφαλος, παπακαλόγηρος Βαρθολομαίος, Δημήτριος Κορρές, Γεώργιος Σταματούλης και σήμερα ο Αλέξανδρος Γκανάς.
ΠΗΓΗ
http://www.korinthia.net/ apoeuro -youtube
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου